Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής

Όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. λ.), με καταγωγή από τις Σκανδιναβικές χώρες (όπου είναι γνωστό με τον όρο Ombudsman), το οποίο έχει σκοπό τον έλεγχο των άλλων οργάνων της ΕΕ. Στον Ε.Δ. μπορεί να προσφύγει κάθε φυσικό (πολίτες) ή νομικό πρόσωπο (όργανα, επιχειρήσεις) που διαμένει ή έχει έδρα στην ΕΕ και θεωρεί ότι είναι θύμα κακής διοίκησης των κοινοτικών οργάνων ή οργανισμών. Ο Ε.Δ. δρα μεσολαβητικά μεταξύ των πολιτών και της διοίκησης της ΕΕ με δικαίωμα να απευθύνει συστάσεις στα κοινοτικά όργανα και να ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (βλ. λ.), ενδεχομένως για να προβεί αυτό στα κατάλληλα διαβήματα σχετικά με κάποιο κρούσμα κακής διοίκησης. Τα κοινοτικά θεσμικά όργανα ή οι οργανισμοί υποχρεούνται να παρέχουν στον Ε.Δ. τις πληροφορίες που τους ζητά, και να του επιτρέπουν την πρόσβαση στα σχετικά έγγραφα. Μπορούν να αρνηθούν μόνον για λόγους απορρήτου επαρκώς αιτιολογημένους. Ο Ε.Δ. οφείλει να ασκεί τα καθήκοντά του με πλήρη αυτονομία και αμεροληψία και να μη ζητά ούτε να δέχεται οδηγίες από τις κυβερνήσεις ή άλλους οργανισμούς. Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της θητείας του, δεν έχει το δικαίωμα να ασκεί άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, αμειβόμενη ή μη. Το όργανο θεσπίστηκε με τη συνθήκηγια την ΕΕ(συνθήκη του Μάαστριχτ) και άρχισε να λειτουργεί το 1995. Ο Ε.Δ. εκλέγεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για πενταετή θητεία που αντιστοιχεί στη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου. Έδρα του Ε.Δ. είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Στρασβούργο και πλαισιώνεται από γραμματεία, της οποίας διορίζει τον κύριο υπεύθυνο. Το 2003 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέλεξε ως Ε.Δ. τον Νικηφόρο Διαμαντούρο, ο οποίος μέχρι τότε κατείχε την αντίστοιχη θέση του εθνικού διαμεσολαβητή (Συνηγόρου του Πολίτη) στην Ελλάδα, για να ολοκληρώσει τη θητεία του συνταξιοδοτηθέντος προκατόχου του. Το 2003 ο Νικηφόρος Διαμαντούρος εξελέγη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής (φωτ. ΑΠΕ).